ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ( 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ )

Ένα γεγονός που οπωσδήποτε το έχετε διαβάσει σε κάποιο (κακής ποιότητος) σχολικό βιβλίο και χρειάστηκε να το μάθετε απ’ έξω, αλλά σίγουρα δεν θυμάστε τίποτα σχετικά. Είναι η μέρα που ο Αυτοκράτορας Ρωμαίων, Ρωμανός Δ’ ο Διογένης και τα στρατά του τον… «ήπιανε» λιγουλάκι. Η κατάσταση έχει ως εξής: η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (ή Βυζαντινή, όπως την αποκαλούμε σήμερα) αφού έκανε την καμπύλη της ανώτατης ακμής της, άρχισε να πέφτει αργά-αργά… Διαφθορά και άθλια πάθη για εξουσία ανάμεσα στην αριστοκρατία, ανερχόμενη κοινωνική και οικονομική κρίση, αλλά προς στιγμήν κανείς δεν έχει πάρει γραμμή το παραμικρό: τα πλούτη και τα προϊόντα συνεχίζουν να συρρέουν στην πρωτεύουσα. Όμως, εξ ανατολών, έρχεται ένας νέος εχθρός, λέγονται Τούρκοι και η φυλή τους αποκαλείται Σελτζούκοι. Ο σουλτάνος τους, ο «Ανδρείος Λέων» (Αλπ Αρσλάν ή κάπως έτσι τε’ς πα’ν), πολεμάει σε τρεις κατευθύνσεις: προς Αρμενία (κατεκτήθει), προς σιιτική –σα να λέμε αιρετική– Αίγυπτο (πολιορκείται) και προς Βυζάντιο (δεν μας παίρνει προς το παρόν· αργότερα). Οπότε και ο Ρωμανός, σε μεγάλη πολιτική δυσχέρεια στο εσωτερικό –όλοι τον πολεμούν, η αριστοκρατία δεν το θέλει, τα οικονομικά επιδεινώνονται μαζί με την κατάσταση των κατώτερων γεωργών, την βάση της αυτοκρατορίας– σκέφτεται ότι μια γερή στρατιωτική νίκη προς τα έξω, θα βοηθήσει στα μέσα. Παίρνει τον στρατό του, κυρίως Σλάβους, Βουλγάρους, Νορμανδούς και άλλους Τουρκομάνους μισθοφόρους (1^ο μείζον στρατηγικό σφάλμα) και μπουκάρει στα δυτικά σύνορα του Σελτζούκου. Ο αυτοκράτωρ νομίζει ότι οι Τούρκοι ακόμη πολιορκούν το Χαλέπι στην Β. Συρία, πολύ-πολύ μακριά (2^ο μείζον στρατηγικό σφάλμα). Όταν καταλαμβάνει το φρούριο του Μαντζικέρτ, διαπιστώνει ότι το φουσάτα των Τούρκων είναι μπροστά του! Ελαφρώς οπλισμένοι ταχύτατοι έφιπποι τοξότες εναντίον βαρέως πεζικού και ευρωπαϊκού τύπου κατάφρακτους ιππείς. Οι γοργοί Σελτζούκοι παρατάσσονται σε ημισέληνο απέναντι στους επί διπλής ευθείας παρατάξεως Βυζαντινούς… και αρχίζουν το γύρω-γύρω όλοι, κατά το μεσημέρι. Αργά το απόγεμα, οι Βυζαντινοί έχουν ξεθεωθεί στο περπάτημα από το να κυνηγάν τους Τούρκους και έχουν απώλειες. Ο αυτοκράτωρ βλέπει ότι δεν βγαίνει άκρη, μάλιστα κινδυνεύει, και γυρνάει το λάβαρο για να διατάξει τακτική αναδίπλωση. Ακολουθεί… πανικόβλητη υποχώρηση, καθώς οι φαντάροι εσφαλμένα νομίζουν ότι ο αυτοκράτωρ σκοτώθηκε ή παραδόθηκε ή… Απόλυτη καταστροφή. Ο Ρωμανός ο ίδιος αιχμαλωτίζεται και στα ανατολικά της Αυτοκρατορίας δημιουργείται ένα διαρκές κενό, που θα γεμίζει πια πότε από Σελτζούκους, πότε από Οθωμανούς…

Η εισαγωγή του 1^ου κεφαλαίου της «Πτώσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» γράφτηκε εκεί, στο Μαντζικέρτ, στις 26 Αυγούστου 1071.

Κείμενο του ΘΕΡΣΙΤΗ...